1
دانشیارگروه الهیات دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
2
دانش آموخته دکترا، الهیات (فقه و مبای حقوق اسلامی)، دانشگاه یاسوج، ایران
10.52547/muf.2022.382
چکیده
در طریق استنباط حکم شرعی و فهم مقاصد شارع، قرائن عام و خاص بسیاری مؤثر است، یکی از این قرائن عام، رابطهای است که بین حکم و موضوع وجود دارد، مناسبت در حکم و موضوع به این معنا است که برای شکل گرفتن حکم شرعی، ملاکهایی، به ذهن فقیهان میآید که به صورت امر ارتکازی عرفی و درونی در میآید. ویژگی این مناسبتهای شکل گرفته اینست که تخصیص در حکم و یا عمومیت در آن ایجاد میکند. نوشتار حاضر، این تناسب و سازوکارهای تشخیص آن را مورد بررسی قرار داده و به تاثیر آن در شکلگیری ظهورات جدید برای نصوص میپردازد. از آنجا که این گونه برداشتهای استنباطی در منابع تشریع منصوص نبوده و حاصل شمّ فقاهت و تلاش علمی فقیهان و اصولیان است، روش پژوهش، اصطیادی و مراجعه به آرای ایشان است. تعریف و تبیین مراد از مناسبت، عوامل پیدایش و سازوکار تشخیص آن، ادله حجیت و اعتبار آن، از جمله جهات دیگر موضوع این پژوهش خواهد بود. تناسب حکم و موضوع به عنوان یک قرینه لبّی متصل به دلیل لفظی محسوب میشود که بر حجیت آن بر اصل عقلایی حجیت ظهور و فهم عرفی و اجتماعی نصوص، استوار است.
علیشاهی قلعه جوقی, ابوالفضل و دهقان, مهدی . (1401). سازوکارهای تشخیص تناسب حکم و موضوع در دانش فقه امامیه.. مصباح الفقاهه, 6(7), 125-145. doi: 10.52547/muf.2022.382
MLA
علیشاهی قلعه جوقی, ابوالفضل , و دهقان, مهدی . "سازوکارهای تشخیص تناسب حکم و موضوع در دانش فقه امامیه.", مصباح الفقاهه, 6, 7, 1401, 125-145. doi: 10.52547/muf.2022.382
HARVARD
علیشاهی قلعه جوقی, ابوالفضل, دهقان, مهدی. (1401). 'سازوکارهای تشخیص تناسب حکم و موضوع در دانش فقه امامیه.', مصباح الفقاهه, 6(7), pp. 125-145. doi: 10.52547/muf.2022.382
CHICAGO
ابوالفضل علیشاهی قلعه جوقی و مهدی دهقان, "سازوکارهای تشخیص تناسب حکم و موضوع در دانش فقه امامیه.," مصباح الفقاهه, 6 7 (1401): 125-145, doi: 10.52547/muf.2022.382
VANCOUVER
علیشاهی قلعه جوقی, ابوالفضل, دهقان, مهدی. سازوکارهای تشخیص تناسب حکم و موضوع در دانش فقه امامیه.. مصباح الفقاهه, 1401; 6(7): 125-145. doi: 10.52547/muf.2022.382
)